Trang

Thay đổi "bản án tử hình" cho bệnh nhân ung thư

cstc.cand.com.vn
8:46, 30/12/2011


Hiện nay, sau những nỗ lực tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến trên thế giới, các bệnh viện trong nước đã mang đến những cơ hội mới cho bệnh nhân bị ung thư. Có thể khẳng định, với các phương pháp hiện đại đã thay đổi "bản án tử hình" đối với bệnh nhân ung thư.
Thực tế cho thấy, trên thế giới, có khoảng 50% bệnh nhân ung thư có thể chữa khỏi. Ở Việt Nam, tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 20%, nhưng không phải do phương pháp chữa trị của ta kém các nước phát triển, mà nguyên do nằm ở chỗ, các bệnh nhân đều đến bệnh viện muộn và phát hiện bệnh vào giai đoạn cuối. Và thiết bị y tế tối tân, hiện đại để giúp cho chẩn đoán sớm, chính xác cũng như để chữa trị ung thư chưa được trang bị đầy đủ.Hiện nay, sau những nỗ lực tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến trên thế giới, các bệnh viện trong nước đã mang đến những cơ hội mới cho bệnh nhân bị ung thư. Có thể khẳng định, với các phương pháp hiện đại đã thay đổi "bản án tử hình" đối với bệnh nhân ung thư.Lối thoát cho người bệnhNhiều năm trước đây, bệnh nhân  ung thư (K) có điều kiện ở Việt Nam, thường tìm đường ra nước ngoài chữa trị với một chi phí đắt đỏ gấp hàng chục lần trong nước. Sự thiếu thốn phương tiện kỹ thuật hiện đại, và sự chậm trễ trong tiếp cận phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến, đã làm hạn chế tính ưu việt của các bệnh viện chuyên khoa ung bướu và điều trị ung thư. Theo một thống kê của báo chí mỗi năm người Việt tốn một khoản tiền lớn hàng tỷ USD để ra nước ngoài chữa trị bệnh.Nhưng thực tế cho thấy, mấy năm gần đây, các Bệnh viện ở Việt Nam hoàn toàn có thể chữa khỏi nhiều căn bệnh hiểm nghèo, trong đó có ung thư. Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu của Bệnh viện Bạch Mai đã ứng dụng thành công những kỹ thuật hiện đại của thế giới vào chẩn đoán và điều trị ung thư, mang đến những niềm vui, và hạnh phúc cho những bệnh nhân chịu căn bệnh hiểm nghèo này.

Chẩn đoán sớm bằng chụp PET/CTSự kiện PET/CT là một thành tựu khoa học nổi bật của y tế trong việc kiểm tra sức khoẻ cho con người và giúp phát hiện sớm các căn bệnh hiểm nghèo (Ung thư, tim mạch, thần kinh…). Đây là một phương pháp mới, hiện nay chỉ được áp dụng ở một số bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Viện Quân y 108, Bệnh viện Việt Đức, và Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh). Phương pháp này với độ nhạy, độ đặc hiệu cao giúp phát hiện các tổn thương, đặc biệt trong ung thư. Trong nhiều trường hợp trên CT rất khó hoặc không thể xác định được khối u để lập kế hoạch xạ trị (như ưng thư thực quản, vòm họng, phổi…) nên hiệu quả điều trị thấp, nhiều biến chứng sau xạ trị như loét, rụng tóc, cháy da…PET/ CT không những phát hiện tổn thương sớm, chính xác hơn các phương pháp khác mà còn cho thấy cả cấu trúc giải phẫu và hình ảnh chức năng của vùng tổn thương. Vì thế kỹ thuật này có thể dễ dàng xác định được khối u và hạch di căn, thay đổi 25% thể tích xạ trị so với CT. Đây là một trong những kỹ thuật tiên tiến nhất trên thế giới đã được áp dụng tại Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu của Bệnh viện Bạch Mai.Đặc biệt gần đây Trung tâm đã ứng dụng PET/CT mô phỏng lập hoạch xạ trị ung thư. Chị Phạm Th. L., 63 tuổi, ung thư phổi phải, ung thư biểu mô tuyến. Sau khi chụp PET/CT để xác định giai đoạn bệnh mà các phương pháp khác không đạt được, đã cho thấy khối u thùy trên phổi phải (mũi đỏ), hạch trung thất (mũi tên da cam), hạch cổ, hạch nách (mũi tên tím), tuyến thượng thận (mũi tên xanh) tăng hấp thu FDG. Nhờ đó, với trường hợp bệnh của chị L. các bác sĩ ở Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu đã có những phương pháp điều trị đúng, kéo dài thời gian sống khỏe mạnh cho chị... Sau một thời gian sử dụng tại Việt Nam, Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu đã có những con số thống kê ấn tượng:  - 89-96% bệnh nhân có được các quyết định phương pháp điều trị đúng sau làm PET. - 45-60% bệnh nhân đã được thay đổi phương pháp điều trị sau khi làm PET…    Xạ phẫu với dao Gamma quay (Rotating Gamma Knife)Ngoài phương pháp chẩn đoán sớm, Bệnh viện Bạch Mai còn áp dụng các phương pháp điều trị mới, mang lại hy vọng cho những bệnh nhân khi rơi vào căn bệnh hiểm nghèo này. Với xạ phẫu bằng dao Gamma quay, bệnh nhân có thể được điều trị mà không cần phải mổ mở hộp sọ. Thời gian nằm viện sẽ ngắn hơn, ít biến chứng nặng và việc chăm sóc hậu phẫu cũng đơn giản hơn.Phương pháp này sử dụng nhiều chùm tia phóng xạ phát ra đồng thời từ nhiều nguồn khác nhau, hội tụ chính xác vào một điểm để phá hủy tổn thương. Bức xạ của tia gamma làm bẻ gãy cấu trúc xoắn của AND, làm ngừng tăng sinh và chết tế bào, làm xơ hoá tổn thương…So với phương pháp xạ trị cổ điển, xạ phẫu Gamma quay có rất nhiều lợi thế. Từ 201 nguồn phóng xạ giảm xuống còn 30, mà tổng hoạt tính vẫn là 6000Ci nên chi phí nạp nguồn ban đầu và thay nguồn thấp hơn. Với phương pháp xạ phẫu này, qua thực tiễn Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu đã điều trị cho hơn 1700 bệnh nhân u não và các bệnh lý sọ não. Kết quả cho thấy đây là một phương pháp điều trị hiệu quả , an toàn,  đặc biệt đối với những bệnh nhân u thân não, u tuyến yên, u sọ hầu, u màng não, u tế bào hình sao, các ung thư di căn não, AVM… Rất an toàn cho các bệnh nhân nhiều tuổi, trẻ em, các tổn thương ở những vùng não không mổ mở được.Xạ trị điều biến liều Với kỹ thuật mới này trong điều trị xạ trị cho bệnh nhân ung thư đã vượt trội so với kỹ thuật xạ trị hiện nay. Đó là tiêu diệt khối u nhưng đảm bảo liều xạ thấp nhất vào tổ chức lành, giảm nguy cơ biến chứng cho người bệnh. Theo Phó Giáo sư - Tiến sĩ Mai Trọng Khoa, Giám đốc Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, với kỹ thuật 3D hiện áp dụng trên cả nước, thì khối u bị tiêu diệt, tuy nhiên các tổ chức lành cũng bị tổn thương do chịu liều xạ cao. Các máy xạ trị phát ra trường chiếu thông thường có góc vuông, hình vuông, hình chữ nhật, trong khi đó, khối u có nhiều hình dạng khác nhau.Việc xạ trị không thể triệt để, trong khi đó, với kỹ thuật xạ trị điều biến liều, chùm bức xạ  được tập trung chính xác vào các tổ chức u, có thể điều chỉnh hay tăng giảm cường độ. Việc sử dụng phương pháp điều trị xạ trị điều biến liều có thể kết hợp hữu hiệu với kỹ thuật chụp PET/ CT, mang lại cơ hội sống cho rất nhiều bệnh nhân tưởng như đã cận kề với tử thần.Hiện nay, Trung tâm đã phát triển ứng dụng thường quy kỹ thuật PET/CT mô phỏng lập kế hoạch xạ trị điều biến liều cho bệnh nhân ung thư. Trung tâm YHHN - Ung bướu BV Bạch Mai đã chuẩn được quy trình xạ trị điều biến liều IMRT gắn  CT, PET/CT mô phỏng trong điều trị ung thư.Phương pháp dùng thuốc điều trị đíchĐây là một lợi thế của trung tâm hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai. Dựa trên nguyên lý của phản ứng miễn dịch đặc hiệu: Sử dụng kháng thể đơn dòng đã được đánh dấu đồng vị phóng xạ phát tia beta hoặc anpha để gắn đặc hiệu vào kháng nguyên (TB ung thư). Cung cấp liều bức xạ thích hợp tự tìm đến và tiêu diệt khối u chọn lọc nhờ vào sự dẫn đường của các kháng thể đơn dòng đã được đánh dấu phóng xạ  gắn đặc hiệu  vào khối u (kháng nguyên). Phương pháp này có thể làm tập trung một các chọn lọc  năng lượng bức xạ vào khối u, nhưng lại làm giảm rõ rệt liều bức xạ cho các tổ chức xung quanh khác, đặc biệt là những cơ quan nhạy với bức xạ như cơ quan tạo máu...Với những phương pháp điều trị mới áp dụng những công nghệ khoa học tiên tiến trên thế giới, chắc chắn trong một tương lai gần, tỷ lệ bệnh nhân chữa khỏi ưng thư ở Việt Nam sẽ tăng cao hơn nữa.


Phó Giáo sư - Tiến sĩ Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai-Giám đốc Trung tâm hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai

Cùng với sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của khoa học công nghệ, trong đó có nhiều kỹ thuật công nghệ hiện đại mà y học được thừa hưởng, chuyên ngành ung bướu và y học hạt nhân của Bệnh viện Bạch Mai đã có nhiều thiết bị hiện đại nhất thế giới phục vụ cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư. Do sự phát triển như vậy nên giá dịch vụ cũng cao lên, và những bệnh nhân nghèo khó có thể tiếp cận được với các phương pháp chữa trị hiện đại này. Đó là một khó khăn rất lớn đối với các nước đang phát triển. Hiện nay, với sự nỗ lực của Bộ Y tế và Bệnh viện Bạch Mai, các bệnh nhân đã được hỗ trợ của Bảo hiểm y tế để tiếp cận với các dịch vụ cao cấp như kỹ thuật PET/CT, xạ trị gia tốc, xạ trị biến liều, xạ phẫu Gamma quay… Với các dịch vụ này đều được bảo hiểm phối hợp chi trả, tạo cơ hội cho người nghèo được tiếp cận với công nghệ cao.
Tuy nhiên, đối với những người có thu nhập thấp và người nghèo, làm thế nào có cơ hội tiếp cận với công nghệ kỹ thuật cao trong chẩn đoán và điều trị còn là bài toán khó. Phương châm của chúng tôi là rất muốn tất cả người bệnh đều có cơ hội chữa bệnh. Chúng tôi cũng đã có một số hướng đi, như vận động các nhà hảo tâm, gây quỹ từ thiện, và kêu gọi các tổ chức, đơn vị hỗ trợ những bệnh nhân nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Chúng tôi cũng mong rằng, qua nhịp cầu nối của Cảnh sát toàn cầu, sẽ có nhiều tấm lòng nhân ái đến với trung tâm, để mở ra nhiều cơ hội cho những bệnh nhân nghèo. 

Bác sĩ, Thạc sĩ Trần Ngọc Hải - Trung tâm Hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai.

Ở đây chúng tôi đã chữa khỏi hoàn toàn cho rất nhiều bệnh nhân K ác tính. Tính ưu việt của Trung tâm y học hạt nhân và Ung bướu bệnh viện Bạch Mai ngoài việc các bệnh nhân thay vì ra nước ngoài điều trị với chi phí tốn kém cao thì ở đây chúng tôi có các thiết bị y khoa tối tân và hiện đại nhất dành cho việc chẩn đoán bệnh, phát hiện sớm và chữa trị hiệu quả căn bệnh ung thư. Thường thì bệnh nhân bị ung thư rất dễ bị rối loạn và tổn thương ở các bộ phận khác trong cơ thể do ảnh hưởng của tế bào ung thư di căn. Vì thế ngoài chuyên khoa sâu về ung bướu, các bệnh nhân đến điều trị ở đây sẽ được chữa trị trong điều kiện khép kín, với sự hỗ trợ của các chuyên ngành sâu về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, thần kinh, xương khớp v.v... Trung tâm được đặt trong một hệ thống bệnh viện đa khoa lớn như Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân được hỗ trợ rất nhiều về việc khám chữa bệnh trong một hệ thống hoàn chỉnh, thuận tiện cho bệnh nhân không phải đi lại nhiều, hay phải mời các bác sỹ chuyên khoa tới hội chẩn.
Hiện nay, các bệnh viện chuyên về ung bướu trên địa bàn Hà Nội vẫn thường gửi một số bệnh nhân sang trung tâm chúng tôi để được điều trị hỗ trợ các chuyên khoa ngoài ung bướu.
  Bình – Hà


baophuyen.com.vn - 30 Tháng Mười Hai 2011 6:00 CH (GMT+0700)
Báo Phú Yên có cuộc trao đổi với tiến sĩ Nguyễn Hoàng Bắc, Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh về bệnh lý đại, trực tràng nhân dịp ông đến Phú Yên chuyển giao kỹ thuật phẫu thuật nội soi (PTNS) cắt u đại, trực tràng cho các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

tien-si111230.jpg
Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Bắc.
* Thưa ông, đâu là dấu hiệu để biết người bị mắc bệnh ung thư đại, trực tràng?

- Ung thư đại, trực tràng là bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Đây là căn bệnh ác tính, rất nguy hiểm. Ở nam giới, đó là căn bệnh phổ biến thứ tư sau ung thư phổi, gan, dạ dày, còn ở nữ giới, bệnh này phổ biến thứ ba sau ung thư vú và ung thư cổ tử cung.

Bệnh lý ung thư đại, trực tràng thường xuất hiện ở người lớn tuổi, đặc biệt là người hơn 50 tuổi. Triệu chứng của bệnh là người bệnh bị rối loạn tiêu hóa, thay đổi thói quen, giờ giấc và đi đại tiện nhiều lần trong ngày, thường có máu kèm theo khi đã có khối u. Do vậy, người lớn tuổi khi thấy mình có những triệu chứng trên thì đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, chuyên khoa ung thư khám.

* Cách điều trị hiệu quả nhất về ung thư đại, trực tràng hiện nay là gì, thưa ông?

- Phẫu thuật nội soi (PTNS) là chọn lựa tốt nhất cho bệnh nhân ung thư đại trực, tràng hiện nay. PTNS so với phẫu thuật mở có nhiều cải tiến, bệnh nhân ít đau hơn, phục hồi nhanh. Nhiều bệnh nhân phát hiện bệnh trễ, tế bào ung thư đã di căn đến gan, phổi, não, xương… nên khi cắt bỏ u, vẫn còn tồn tại tế bào ung thư trong cơ thể. Lúc đó, phải dùng hóa chất để xạ trị. Trong những năm gần đây, có không ít trường hợp phải hóa trị trước mổ khi tế bào ung thư trong cơ thể họ di căn.

Tiên lượng sống của người bị ung thư đại, trực tràng khá tốt nếu như phát hiện sớm. Hướng điều trị chung là cắt bỏ khối u. Nhưng một số trường hợp, tế bào ung thư đã di căn, dù có điều trị thì tế bào ung thư vẫn phát triển. Lưu ý là những trường hợp đến trễ vẫn phải mổ. Bệnh nhân đến trễ quá thì phẫu thuật không phải là phương pháp điều trị để kéo dài thời gian sống, nhưng vẫn phải mổ để điều trị triệu chứng.

mo111230.jpg
Phẫu thuật nội soi cắt u nang đại tràng cho một trường hợp tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên - Ảnh: T.THỦY
* Có một thực tế là chi phí điều trị ung thư rất cao, trong khi phần lớn người bị bệnh rơi vào đối tượng nghèo. Ông có thể tư vấn cách giúp bệnh nhân điều trị hiệu quả?

- Trước hết, họ cần phòng ngừa căn bệnh này. Đối với ung thư đại, trực tràng thì thường rơi vào những người ăn nhiều chất đạm, ít chất xơ, nhưng không phải không ăn đạm mà phải cần ăn nhiều chất xơ. Ngoài ra, ung thư đại, trực tràng có tính di truyền hoặc các bệnh lý viêm, loét đại tràng mãn tính… có thể sau này thành ung thư. Những người trên cần phải điều trị, cần có một chế độ theo dõi. Nếu một người trong gia đình phát hiện bệnh thì những người còn lại nên đi kiểm tra.

Bệnh lý ung thư không chọn người giàu hay người nghèo. Điều trị ung thư rất tốn kém, biết phát hiện sớm, bệnh còn nhẹ thì chi phí điều trị ít hơn. Người có điều kiện kinh tế thì họ lựa chọn phương pháp điều trị qua tư vấn của bác sĩ. Người nghèo lại không có điều kiện để thực hiện chế độ tầm soát ung thư. Do vậy, xã hội và thầy thuốc đều có trách nhiệm đối với người nghèo. Với xã hội, có chế độ BHYT giúp cho người nghèo được chữa bệnh một cách đúng mức. Thầy thuốc có kiến thức sâu rộng, chọn phương pháp điều trị phù hợp với hoàn cảnh, tránh biến chứng, tránh tai biến. Bên cạnh đó, các bệnh viện tuyến tỉnh cần áp dụng phổ biến PTNS cắt u đại, trực tràng.

* Việc chuyển giao PTNS cho tuyến tỉnh như thế nào, thưa ông?

- PTNS chỉ là một khía cạnh trong điều trị ung thư đại, trực tràng. Các bệnh viện cần khám, tầm soát, chẩn đoán thật tốt, để làm sao giảm chi phí cho bệnh nhân. Hầu hết các bệnh viện tỉnh đã triển khai PTNS. Các trung tâm Y khoa lớn đều có những khóa huấn luyện đào tạo tay nghề để giúp bác sĩ thực hành PTNS cắt u đại, trực tràng. Kết hợp với sự ham học hỏi, cầu tiến của các bác sĩ tuyến tỉnh sẽ giúp chuyển giao PTNS cắt u đại, trực tràng tốt hơn.

* Xin cảm ơn ông!

THU THỦY (thực hiện)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét