Bão mặt trời liên tiếp đổ bộ

09/03/2012 10:29

(TNO) Hôm nay 9.3, một trận bão từ lớn nhất trong vòng 5 năm qua đang tấn công trái đất, gây ra biến động về từ trường và tạo ra hiện tượng cực quang trên một vùng rộng lớn. Ghi nhận mới nhất của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho thấy, bão từ đã bắt đầu gây nhiễu sóng vô tuyến ở tần số cao.

>> Bão mặt trời mạnh nhất trong 5 năm qua
>> Hệ thống cảnh báo bão mặt trời
>> Trái đất hứng bão mặt trời cực mạnh
>> Bão mặt trời tạo cực quang trên diện rộng

Ông Nguyễn Đức Phường, Phó tổng thư ký Hội Thiên văn và vũ trụ Việt Nam cho biết, trận bão từ này cũng sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến nước ta nhưng không thực sự rõ nét.

Theo ông Phường, trận bão từ này được cho là sự khởi đầu của một chu kỳ hiện tượng tự nhiên này liên tiếp tấn công trái đất với cường độ lớn hơn so với bình thường.

   

Cực quang tạo bởi bão mặt trời - Ảnh: Roy Samuelsen

“Theo chu kỳ 11 năm, bắt đầu từ năm nay, bão mặt trời (hay còn gọi là bão từ) có cường độ mạnh sẽ liên tiếp xuất hiện. Năm 2012 và 2013, bão mặt trời sẽ hoạt động cực đại với khoảng trên 50 trận có cường độ lớn, ảnh hưởng không chỉ đến sức khỏe con người mà còn gây thiệt hại cho một loạt các ngành kinh tế mũi nhọn”, ông Phường nói.

Thông thường, mỗi năm chỉ xuất hiện 10-20 trận bão từ, khi hoạt động của mặt trời ở mức trung bình. Nhưng trong khoảng thời gian 2012 - 2013, giới khoa học nhận định sẽ có trên 50 cơn bão từ mạnh với cường độ lớn có thể lên tới 500 - 600 nT (nano Tesla-đơn vị đo từ trường).

“Mặt trời hoạt động vô cùng dữ dội với những vụ bùng phát diễn ra liên tục trên khắp bề mặt. Những vụ bùng nổ sắc cầu lớn sẽ phóng thích vào không gian một luồng vật chất lớn với tốc độ từ vài trăm đến hàng ngàn km/giây. Luồng vật chất này bao gồm những hạt mang điện tích và khi luồng vật chất này bay đến trái đất tạo nên bão mặt trời”, ông Phường giải thích.  

Những vụ bùng phát lớn trên bề mặt mặt trời - Ảnh: NASA

Những trận bão từ có cường độ mạnh liên tiếp đổ bộ trong thời gian tới, được nhiều người coi như là “cơn thịnh nộ của mặt trời” vì bão từ mạnh trên 200 nT đã bắt đầu gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người và các ngành kinh tế như dầu khí, viễn thông, điện lực…

Các trận bão từ mạnh sẽ ảnh hưởng đến các vệ tinh, làm hư hỏng linh kiện, sai lệch tín hiệu, thậm chí có thể phá hủy các vệ tinh. Bão từ cũng có khả năng làm nhiễu tín hiệu vô tuyến, hệ thống thông tin liên lạc bị tê liệt hoặc gián đoạn, cắt đứt mạng điện trên trái đất và ảnh hưởng đến đường ống dẫn dầu…

Trên thế giới từng ghi nhận những thiệt hại nặng nề do bão từ gây ra. Trong đó, năm 1957, bão từ làm hệ thống điện lực ở Canada từng bị hỏng , năm 1989, một trận bão từ đã làm tê liệt hệ thống truyền tải điện cao áp tại một nước thuộc châu Âu làm thiệt hại hàng tỉ USD.

   

Cực quang kỳ thú trên bầu trời - Ảnh: Trodel

Theo ông Phường, bão mặt trời sẽ “tấn công” những người mắc bệnh tim, xương khớp và thần kinh, nhẹ thì gây mệt mỏi, căng thẳng, đau nhức mình mẩy và xương khớp, nặng có thể dẫn tới tai biến mạch máu não, đột quỵ và thậm chí tử vong.

Nguyên nhân, theo các nhà khoa học thuộc Viện Vật lý địa cầu, xương, tim, não có các tế bào mang từ tính và những người có tiền sử bệnh tim mạch, thần kinh, các bệnh về xương khớp rất nhạy cảm với bão từ.

Vì thế, khi cơ quan hữu trách thông báo về sự xuất hiện của bão từ, những người này cẩn trọng hơn trong sinh hoạt và làm việc, hạn chế ra ngoài đường, không lái xe và tuyệt đối không làm việc trên cao…

Ông Phường lưu ý, dù hoạt động của mặt trời có đạt cực điểm vào năm 2012 thì những tác động của nó cũng không thể gây nên ngày tận thế như nhiều lời đồn đoán thiếu khoa học đang lan truyền tại nhiều nơi.

Quang Duẩn