Bác sĩ 24/7: Huyết áp bao nhiêu là chuẩn, nam và nữ có khác nhau?
'Tôi đo huyết áp là 143/91 mmHg, vậy có cao không? Có sự khác nhau về chỉ số huyết áp giữa nam và nữ không ạ? Huyết áp cao có liên quan đến đường huyết không? Cảm ơn bác sĩ!'. (N.Quyên, ở TP.HCM).
Bác sĩ chuyên khoa 1 Đỗ Minh Sơn, Hệ thống y tế 315 (TP.HCM) giải đáp: Theo phân hội Tăng huyết áp - Hội Tim mạch học Việt nam, định nghĩa tăng huyết áp khi:
- Huyết áp đo tại phòng khám ≥ 140/90 mmHg.
- Huyết áp tự đo tại nhà ≥ 135/85 mmHg.
- Huyết áp trung bình 24 giờ ≥ 130/80 mmHg.
Với thông tin chị Quyên cung cấp thì chị có thể bị bệnh tăng huyết áp. Chị nên đến bệnh viện, phòng khám uy tín để được thăm khám, đánh giá nguy cơ, từ đó bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị.
Cũng theo phân hội Tăng huyết áp Việt Nam, huyết áp bình thường khi huyết áp tâm thu 120 mmHg và huyết áp tâm trương 70 mmHg.
Không có khái niệm "huyết áp chuẩn" cho tất cả mọi người
Huyết áp chuẩn là bao nhiêu?
Theo bác sĩ Sơn, huyết áp bao nhiêu là phù hợp, an toàn cho sức khỏe? Câu trả lời rất khó vì nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi, cơ địa, thói quen sinh hoạt, thể dục… Ví dụ ở mức huyết áp 110/60 mmHg, có người thấy khỏe có người lại thấy dễ bị choáng váng xây xẩm. Cho nên không có khái niệm "huyết áp chuẩn" cho tất cả mọi người, mỗi người sẽ có mức huyết áp chuẩn riêng của mình. Nhìn chung, bỏ qua yếu tố tuổi tác, bác sĩ khuyến cáo nên giữ mức huyết áp tâm thu loanh quanh 110-120 mmHg, huyết áp tâm trương 60-70 mmHg thì có thể gọi là "chuẩn".
Còn về huyết áp sinh lý (khi không mắc bệnh tăng huyết áp) sẽ có chút khác biệt theo tuổi và giới. Càng lớn tuổi huyết áp sẽ càng cao nhưng vẫn trong ngưỡng bình thường. Ở độ tuổi trước 50, huyết áp của nam có xu hướng cao hơn nữ 5-10 mmHg. Ở độ tuổi sau 50, huyết áp của nữ lại có xu hướng cao hơn nam.
Huyết áp cao có liên quan đến đường huyết?
Bác sĩ Sơn cho biết, huyết áp cao (bệnh tăng huyết áp) và đường huyết cao (bệnh tiểu đường) là 2 vấn đề sức khỏe riêng biệt, có cơ chế gây bệnh khác nhau. Bệnh tăng huyết áp là bệnh lý về mạch máu, còn bệnh tiểu đường là bệnh lý về chuyển hóa. Bệnh tăng huyết áp không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tiểu đường mà chỉ là yếu tố nguy cơ gây mắc bệnh tiểu đường mà thôi.
Thực tế, vài nghiên cứu cho thấy những người mắc bệnh tăng huyết áp hay tiểu đường sẽ có nguy cơ mắc bệnh còn lại tăng gấp 2 lần so với người bình thường. Lý do, khi mắc bệnh tăng huyết áp các thay đổi trong cơ thể về lâu dài sẽ tạo điều kiện phát triển bệnh tiểu đường. Vì vậy tăng huyết áp được xem là 1 yếu tố nguy cơ độc lập gây mắc bệnh tiểu đường.
Bên cạnh đó, bệnh tăng huyết áp và tiểu đường có chung yếu tố nguy cơ gây bệnh, đó là:
- Béo phì.
- Hút thuốc lá.
- Ít vận động.
- Uống nhiều rượu, bia.
- Rối loạn mỡ máu.
Khi có những yếu tố nguy cơ kể trên thì chúng ta sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch (cụ thể là tăng huyết áp) và tiểu đường. Vì có chung yếu tố nguy cơ nên thực tế chúng ta rất dễ bắt gặp người bệnh mắc đồng thời 2 bệnh, và cho rằng bệnh này gây ra bệnh kia.
Tóm lại, huyết áp cao không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra đường huyết cao. Nhưng khi chúng ta bị huyết áp cao sẽ làm gia tăng nguy cơ bị đường huyết cao trong tương lai, và ngược lại, đặc biệt khi có kèm các yếu tố nguy cơ kể trên.
Bạn đọc có thể đặt câu hỏi cho chuyên mục Bác sĩ 24/7 bằng hình thức nhập bình luận bên dưới bài hoặc gửi qua email: suckhoethanhnien247@gmail.com.
Câu hỏi sẽ được chuyển đến các bác sĩ, chuyên gia... để trả lời cho bạn đọc.
Nguyên nhân làm tăng nguy cơ cao huyết áp ở người lớn tuổi
Những người đau mạn tính khắp cơ thể có khả năng bị tăng huyết áp cao hơn so với những người không đau hoặc đau tại một vài vị trí nhất định.
Viêm và trầm cảm đóng vai trò trung gian
Bà Jill Pell, giáo sư về Y tế công cộng Đại học Glasgow (Anh) cho biết: "Cơn đau càng lan rộng, nguy cơ tăng huyết áp càng lớn. Một phần của lý do này là vì đau mạn tính làm tăng nguy cơ trầm cảm, mà trầm cảm lại có thể dẫn đến cao huyết áp. Do đó, khi chăm sóc bệnh nhân đau mạn tính, nhân viên y tế cần lưu ý rằng họ có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, trực tiếp hoặc thông qua trầm cảm. Nhận biết và đánh giá đúng tình trạng đau có thể giúp phát hiện và điều trị sớm các bệnh kèm theo".
Cả viêm và trầm cảm đều được chứng minh là làm tăng nguy cơ cao huyết áp. Tuy nhiên, theo bà Pell, trước đây chưa có nghiên cứu nào đánh giá mức độ liên quan giữa đau và tăng huyết áp thông qua vai trò trung gian của viêm và trầm cảm, theo tạp chí Hypertension (Mỹ).
Người lớn tuổi đau mạn tính khắp cơ thể có khả năng bị tăng huyết áp cao
Nghiên cứu lần này xem xét mối liên hệ giữa dạng đau, vị trí đau, mức độ lan rộng của cơn đau trên cơ thể và sự phát triển của tăng huyết áp. Đối tượng tham gia gồm 206.963 người trưởng thành, với độ tuổi trung bình là 54; trong đó 61,7% là nữ.
Người tham gia được yêu cầu điền bảng khảo sát cơ bản, cung cấp thông tin về việc họ có bị đau trong tháng gần nhất hay không và liệu cơn đau có ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Họ cũng đánh dấu vị trí đau, bao gồm đầu, mặt, cổ, vai, lưng, bụng, hông, gối hoặc toàn thân. Nếu có đau, nghiên cứu còn yêu cầu cho biết cơn đau đã kéo dài hơn 3 tháng hay chưa.
Ngoài ra, tình trạng trầm cảm cũng được đánh giá dựa trên bảng hỏi về tần suất cảm giác buồn chán, mất hứng thú, bồn chồn hoặc mệt mỏi trong 2 tuần gần nhất. Mức độ viêm được đo thông qua xét nghiệm máu xác định protein phản ứng C (CRP).
Phụ nữ sau 40 tuổi nên ăn gì để giảm mỡ bụng hiệu quả?
Nguy cơ cao huyết áp khác nhau tùy theo vị trí đau mạn tính
Sau thời gian theo dõi trung bình 13,5 năm, kết quả chỉ ra rằng người đau mạn tính lan rộng toàn thân có nguy cơ tăng huyết áp cao hơn 75%. Trong khi ở người đau ngắn hạn hoặc đau tại 1 vị trí nhất định, nguy cơ lần lượt là 10% và 20%.
So với người không bị đau, những người có các vị trí đau mạn tính khác nhau cũng có nguy cơ tăng huyết áp đáng kể. Cụ thể:
- Đau toàn thân làm tăng 74% nguy cơ (cao nhất).
- Đau vùng bụng tăng 43% nguy cơ.
- Đau đầu tăng 22% nguy cơ.
- Đau cổ hoặc vai tăng 19% nguy cơ.
- Đau hông tăng 17% nguy cơ.
- Đau lưng tăng 16% nguy cơ.
Bên cạnh đó, trầm cảm (chiếm 11,3% người tham gia) và viêm (chiếm 0,4%) cũng góp vào 11,7% mối liên hệ giữa đau mạn tính và nguy cơ tăng huyết áp.
Tiến sĩ Daniel W. Jones, giáo sư tại Đại học Y khoa Mississippi (Mỹ) - người không tham gia nghiên cứu, nhận định: "Nghiên cứu này làm rõ mối liên hệ giữa vị trí đau mạn tính và nguy cơ tăng huyết áp. Đáng chú ý, quản lý đau mạn tính cần được cân nhắc trong tổng thể sức khỏe huyết áp của bệnh nhân, nhất là khi dùng các thuốc có thể tác động bất lợi đến huyết áp".
https://thanhnien.vn/nguyen-nhan-lam-tang-nguy-co-cao-huyet-ap-o-nguoi-lon-tuoi-185251121231546079.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét