Lí do sáng sớm và tối muộn là thời điểm không tốt cho sức khỏe để đi bộ ngoài trời
Ô nhiễm không khí tăng cao vào sáng sớm và tối muộn khiến thói quen đi bộ ngoài trời trở thành rủi ro lớn cho sức khỏe, đặc biệt hệ hô hấp.
Trong mùa ô nhiễm cao, thói quen đi bộ, vốn được coi là lành mạnh, lại có thể trở thành gánh nặng cho lá phổi. Nhiều chuyên gia cảnh báo sáng sớm và tối muộn là hai khung giờ đỏ khi chất lượng không khí xuống thấp nhất, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người lao động.
Theo TS.BS Piyush Goel, bác sĩ chuyên khoa phổi tại Bệnh viện Medanta (Ấn Độ), lợi ích của việc đi bộ có thể bị triệt tiêu hoàn toàn khi cơ thể phải hít thở lượng lớn bụi mịn trong thời điểm ô nhiễm cao. "Khi tập thể dục, chúng ta thở nhanh và sâu hơn. Điều đó đồng nghĩa với việc hấp thụ nhiều hạt bụi độc hại vào phổi hơn", ông nói.
Không khí đặc quánh nhất vào sáng sớm và tối muộn
Tại các đô thị lớn, hiện tượng nghịch nhiệt ban đêm khiến lớp không khí lạnh nằm sát mặt đất, giữ lại bụi mịn PM2.5 và các khí độc. Đến sáng sớm, trước khi ánh nắng làm không khí lưu thông trở lại, chất ô nhiễm tích tụ dày đặc quanh tầm thở của con người.
Dữ liệu đăng trên tạp chí Science of the Total Environment cho thấy nồng độ PM2.5 và NO₂ tăng vọt vào hai thời điểm này do giao thông đông đúc và điều kiện thời tiết bất lợi. "Khi người dân đổ ra đường đi làm hoặc tan ca, lượng xe cộ tăng mạnh, kéo theo mức ô nhiễm đột ngột", TS Goel phân tích.
Bụi mịn lọt thẳng vào máu
Trong lúc đi bộ nhanh hoặc chạy nhẹ, con người thường thở bằng miệng, vô tình bỏ qua cơ chế lọc tự nhiên của mũi. Các hạt PM2.5 siêu nhỏ có thể xuyên sâu vào phổi, đi vào máu và làm trầm trọng thêm hen suyễn, COPD hoặc gây rối loạn tim mạch. Nghiên cứu đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Độc chất học khẳng định tiếp xúc dài hạn có thể dẫn tới các bệnh hô hấp mạn tính.
Nhóm trẻ em, người cao tuổi, người mắc bệnh hô hấp bẩm sinh là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Ngay cả người khỏe mạnh cũng có nguy cơ tổn thương phổi nếu duy trì tập luyện trong điều kiện AQI xấu.
Tập thể dục thế nào cho an toàn?
Chuyên gia khuyến nghị tránh vận động ngoài trời vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn. "Thời điểm tốt nhất là từ cuối buổi sáng đến đầu giờ chiều, khi ánh nắng giúp khuếch tán chất ô nhiễm", TS Goel gợi ý.
Nếu bắt buộc phải tập sớm hoặc muộn, người lao động nên chọn khu vực nhiều cây xanh, tránh đường lớn và giảm cường độ vận động. Khi ô nhiễm vượt ngưỡng nguy hiểm, tập trong nhà – từ yoga, cardio đến các bài tập thân trọng – là lựa chọn an toàn hơn.
Ông nhấn mạnh: "Giữ sức khỏe không có nghĩa là đánh đổi lá phổi. Điều quan trọng là chọn đúng thời điểm và đúng không gian để vận động".
https://laodong.vn/suc-khoe/li-do-sang-som-va-toi-muon-la-thoi-diem-khong-tot-cho-suc-khoe-de-di-bo-ngoai-troi-1616200.ldo
