2 loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe cần hạn chế
SKĐS - Một số loại dầu ăn khi chế biến nhiều lần sẽ sinh ra các chất có hại cho cơ thể. Do vậy để sử dụng dầu ăn đúng cách, tốt cho sức khỏe bạn nên thay đổi, luân phiên nhiều loại dầu cũng như thay đổi cách chế biến.
Dầu ăn là một trong những nguyên liệu được sử dụng thường xuyên trong nhà bếp. Tuy nhiên, không phải loại dầu nào cũng tốt cho sức khỏe. Một số loại dầu tưởng chừng vô hại lại tiềm ẩn nguy cơ gây viêm, tăng mỡ máu hoặc ảnh hưởng tim mạch nếu dùng thường xuyên. Dưới đây là 2 loại dầu ăn mà các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên hạn chế trong chế độ ăn hàng ngày.
1. Dầu ăn nào không tốt cho sức khỏe?
Trước tiên, nói về những loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe. Dầu ăn có nhiều acid béo bão hòa và acid béo dạng trans (chất béo chuyển hóa) là hai nhóm cần hạn chế hàng đầu. Trong các loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe bạn cần hạn chế là dầu cọ và dầu dừa công nghiệp. Hai loại dầu ăn này khi chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ dễ sinh ra acid béo bão hòa cao và các chất oxy hóa có hại.
Dầu cọ và dầu dừa công nghiệp khi chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ sinh ra acid béo bão hòa cao và các chất oxy hóa có hại.
Chất béo trans (trans fat) – thường gặp trong các loại dầu chiên rán nhiều lần. Hoặc trong thực phẩm công nghiệp như bánh snack, khoai tây chiên, bánh quy, bơ thực vật (margarine) – là nguyên nhân làm tăng cholesterol xấu (LDL), giảm cholesterol tốt (HDL), làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), cần hạn chế tối đa chất béo trans trong chế độ ăn hàng ngày.
Cách chọn dầu ăn tốt
Vậy nên chọn dầu ăn nào? Và dầu ăn tốt nhất hiện nay là gì? Bạn nên ưu tiên dầu thực vật giàu acid béo không bão hòa, như:
- Dầu ô liu (đặc biệt là Extra Virgin Olive Oil)
- Dầu hạt cải (canola oil)
- Dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu gạo
- Dầu mè, dầu lạc (nếu dùng ở nhiệt độ vừa phải)
Các loại dầu ăn thực vật giàu acid béo không bão hòa rất tốt cho sức khỏe.
Lý do là các loại dầu này giàu Omega-3, Omega-6 và Omega-9 tốt cho tim mạch, giúp giảm LDL-C và hỗ trợ kiểm soát cholesterol máu.
Để sử dụng dầu ăn đúng cách, tốt cho sức khỏe bạn nên thay đổi, luân phiên nhiều loại dầu: Ví dụ, dùng dầu oliu cho trộn salad, dầu đậu nành để xào, dầu gạo cho chiên nhẹ.
- Hạn chế chiên rán ngập dầu
- Không dùng đi dùng lại dầu đã chiên
- Kết hợp nguồn chất béo từ hạt, quả (như hạt óc chó, hạt lanh, hạt chia, cá béo) để tăng thêm Omega-3 tự nhiên.
2. Có nên ăn mỡ lợn không?
Nhiều người thường thắc mắc mỡ lợn có tốt hơn dầu thực vật? Đây là câu hỏi nhiều người băn khoăn. Thực tế, mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ bò… chứa nhiều acid béo bão hòa. Nếu ăn mỡ quá nhiều, lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch, đột quỵ.
Mỡ lợn có thể cung cấp một ít vitamin tan trong dầu nhưng lại không chứa các acid béo không bão hòa thiết yếu.
Tuy nhiên, nếu sử dụng một lượng rất nhỏ, đặc biệt là mỡ lợn tự chế biến sạch (không chiên đi chiên lại), thì cũng không phải cấm tuyệt đối. Bởi mỡ lợn có thể cung cấp một ít vitamin tan trong dầu (A, D). Nhưng không thể so sánh là mỡ lợn "tốt hơn" dầu hạt, đặc biệt với người thừa cân, béo phì, mỡ máu cao hoặc bệnh tim mạch.
Cần nhớ, mỡ động vật không hề chứa các acid béo không bão hòa thiết yếu như Omega-3, Omega-6. Trong khi đó dầu hạt lại có những loại chất này.
Như vậy việc dùng dầu ăn tốt không phải chỉ là chọn đúng loại, mà còn là cách chế biến, cách bảo quản và lượng sử dụng mỗi ngày. Với đa số người Việt Nam, ưu tiên dầu thực vật giàu acid béo không bão hòa, dùng đúng cách, kết hợp thêm các nguồn chất béo tốt từ thực phẩm tự nhiên là lựa chọn an toàn và bền vững nhất cho sức khỏe tim mạch và chuyển hóa.
Chuyên gia chỉ cách nhận biết dầu ăn giả bằng mắt thường
SKĐS - Việc sử dụng dầu ăn hư hỏng có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí đẩy nhanh quá trình lão hóa, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và mạch máu não.
Công nghệ làm giả dầu ăn ngày càng tinh vi
Ngày 27/4, Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, quá trình trinh sát Phòng cảnh sát kinh tế phát hiện Công ty TNHH Famimoto Việt Nam tại khu Đồng Đồi, xã Thụy Vân, thành phố Việt Trì, sản xuất lượng lớn mì chính, dầu ăn, hạt nêm, bột canh có dấu hiệu giả. Đây đều là các sản phẩm thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người dân nên cảnh sát tập trung triệt phá.
Đột kích xưởng và kho hàng của công ty, cảnh sát tạm giữ hơn 71.000 lít dầu ăn, khoảng 40 tấn mì chính, 22 tấn hạt nêm, 9 tấn bột canh giả; gần 84 tấn phụ gia các loại; hơn 1,5 triệu vỏ bao bì, can nhựa... và dây chuyền sản xuất đóng gói.
Các loại gia vị gồm hạt nêm, dầu ăn giả vừa bị phát hiện và thu giữ.
Thực tế, toàn bộ nguyên liệu được Công ty Famimoto thu mua trong nước, chủ yếu từ Công ty TNHH Thương mại Quang Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội). Sau đó, Famimoto tiến hành phối trộn, sang chiết, đóng gói, tự công bố sản phẩm mà không qua bất kỳ kiểm định chất lượng nào từ cơ quan chức năng. Theo kết quả giám định của Viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an, thành phần và hàm lượng dinh dưỡng trong các sản phẩm của Famimoto đều không đạt tiêu chuẩn so với những gì công ty này công bố trên nhãn mác.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, dầu là nguồn chất béo quan trọng trong nhóm dinh dưỡng chính, cung cấp năng lượng thiết yếu cho cơ thể, đặc biệt cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ. Thiếu dầu trong khẩu phần có thể khiến trẻ chậm phát triển, biếng ăn, còi xương hoặc dễ mắc bệnh. Tuy nhiên, sử dụng quá nhiều dầu có thể dẫn đến thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, đái tháo đường, tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. Vì vậy, việc cân đối lượng dầu tiêu thụ là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
Các chiêu thức sản xuất dầu ăn giả rất tinh vi. Đối với loại dầu thực vật thông thường, hạn sử dụng ghi trên bao bì thường là 18 tháng, thậm chí lâu hơn. Nhưng thực tế, hạn sử dụng này chỉ dành cho dầu ăn chưa mở nắp, dầu ăn sau khi mở nắp đã tiếp xúc với không khí, bụi bặm, tạo ra các gốc tự do peroxide, rất dễ hỏng. Nhất là với những loại dầu kém chất lượng, không đảm bảo an toàn, quá trình dầu biến đổi chất xảy ra nhanh hơn.
Việc sử dụng dầu ăn hư hỏng có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí đẩy nhanh quá trình lão hóa, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và mạch máu não. Vì vậy, để đảm bảo sức khoẻ cho mọi người, người tiêu dùng cần lựa chọn sản phẩm một cách kỹ lưỡng, chú ý đến nguồn gốc, nhãn hàng hóa được ghi trên sản phẩm và mua tại các cửa hàng, siêu thị uy tín.
Có nhận biết được dầu ăn giả bằng mắt thường?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, hiện nay, nhiều người lo ngại về tình trạng dầu ăn giả xuất hiện trên thị trường. Loại dầu này chủ yếu được làm cặn dầu thải chiên đi chiên lại nhiều lần từ các nhà hàng quán ăn hay thịt lợn thừa trong các lò mổ và mỡ gia cầm. Sau khi thu gom chúng được tinh chế thành phẩm như dầu ăn bình thường.
Thực tế, việc phân biệt dầu thật, giả bằng mắt thường hay dựa vào bao bì là rất khó do công nghệ làm giả ngày càng tinh vi. Thông tin về các chất độc hại hoặc hình thức gian lận trong dầu ăn vẫn chưa được làm rõ.
Một số người có thể nhận biết dầu kém chất lượng qua mùi và vị; dầu chuẩn sẽ không có mùi lạ, không ôi, không hôi và giữ được hương thơm đặc trưng của lạc, vừng hoặc các loại nguyên liệu tự nhiên. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kinh nghiệm này.
Màu sắc của dầu cũng là yếu tố nên chú ý; dầu chất lượng thường có màu vàng nhạt, sáng rõ, không đen hoặc đục. Dù vậy, các thủ đoạn pha trộn hoặc sử dụng bao bì giả khiến việc phát hiện dầu kém chất lượng càng khó khăn hơn.
Theo Viện kiểm nghiệm an toàn thực phẩm quốc gia dầu ăn chất lượng tốt có độ sánh, mùi thơm nhẹ, màu vàng có độ óng và trong suốt. Nếu dầu ăn có mùi khét, mùi tanh, mùi hôi, có cặn vẩn hay màu sắc lạ là dầu kém chất lượng. Người tiêu dùng nên lựa chọn những loại dầu ăn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Dầu ăn tốt phải là dầu khi xào nấu lên không bị đóng váng, đóng các mảng trắng, cặn mỡ trên thực phẩm khi nguội.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh khuyên, ngoài việc phân biệt dầu ăn bằng cách quan sát, nếm thử vị, các bà nội trợ cũng có thể phân biệt dầu ăn thật - giả bằng cách lấy một chút nước i-ốt nhỏ vào bát dầu ăn, nếu thấy xuất hiện màu xanh lam nổi lên, chứng tỏ dầu ăn đã bị pha trộn tạp chất có chứa tinh bột. Đun nóng dầu ăn lên tới nhiệt độ 150 độ C rồi để nguội. Nếu dầu có lắng cặn là dầu đã bị pha tạp chất. dầu càng nhiều lắng đọng, chứng tỏ càng nhiều tạp chất.
Bác sĩ khuyến cáo để hạn chế nguy cơ, nên chọn mua những nơi có uy tín, đáng tin cậy, hợp vệ sinh và còn thời hạn sử dụng. Mọi người nên hạn chế ăn quán ăn vỉa hè, sử dụng dầu chiên đi chiên lại, nguy cơ biến tính, gây hại sức khỏe. Khi nấu, bạn không nên chiên dầu ở nhiệt độ quá cao, nguy cơ cháy khét thức ăn. Nên dùng dầu ăn phù hợp độ tuổi.
Nên bảo quản dầu ăn ở nơi thoáng mát, để dầu ở lọ sành, chai thủy tinh sạch và khô ráo, tránh đựng trong đồ vật bằng kim loại. Không cất nơi quá nóng, tránh ánh sáng, đậy kín chai sau mỗi lần dùng.
https://suckhoedoisong.vn/chuyen-gia-chi-cach-nhan-biet-dau-an-gia-bang-mat-thuong-169250429205614765.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét