Dùng màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng liệu có đảm bảo sức khỏe?
Rất nhiều bà nội trợ thường xuyên dùng màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng khi cần đậy kín để làm nóng hay làm chín thực phẩm mà không gây mất nước. Cách này có an toàn không?
Màng bọc thực phẩm - Ảnh minh họa
Sử dụng thế nào cho an toàn với sức khỏe?
Màng bọc thực phẩm là một sản phẩm sử dụng bảo quản thực phẩm sạch sẽ, tiện dụng trong đời sống sinh hoạt hằng ngày của gia đình.
Màng bọc thực phẩm có thể sử dụng được trong điều kiện nhiệt độ thường, trong tủ lạnh, nhưng thực tế rất nhiều người còn tranh cãi nhau về việc có dùng được màng bọc thực phẩm để đậy kín làm nóng thức ăn khi quay lò vi sóng?
Thạc sĩ Nguyễn Xuân Tuấn, giảng viên Trường đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết theo các chuyên gia đồ dùng gia đình thì màng bọc thực phẩm có thể sử dụng trong lò vi sóng, nhưng không phải loại nào cũng dùng được mà còn tùy thuộc vào chất liệu của sản phẩm.
Người dùng nên chú ý những ký hiệu trên hộp màng bọc để biết sản phẩm đó có thể cho vào lò vi sóng không, vì màng bọc chất liệu khác nhau sẽ có công dụng khác nhau.
Hiện nay màng bọc trên thị trường được chia làm hai loại, loại thông thường chủ yếu được sử dụng để bảo quản thực phẩm, bọc thức ăn cất trong tủ lạnh; loại thứ hai là màng bọc lò vi sóng, có thể sử dụng trong lò vi sóng.
Loại màng bọc thông thường là màng bọc PE và PVC, được sử dụng để bảo quản rau, trái cây, thức ăn thừa.
Hai loại màng này đều không chịu được nhiệt độ cao, chỉ có thể sử dụng để bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh, giúp giữ rau quả, thực phẩm được lâu hơn. Đặc biệt với loại màng bọc PVC, nếu bạn cho vào lò vi sóng, các chất độc có thể kết tủa, gây hại cho sức khỏe.
Còn màng bọc PMP và PVDC có thể sử dụng trong lò vi sóng. Cả hai loại màng này đều có thể chịu được nhiệt độ cao, khoảng từ 140 độ C tới 180 độ C.
Sản phẩm thường được nhà sản xuất ghi chú rõ ràng "Có thể sử dụng trong lò vi sóng" trên nhãn mác ngoài bao bì. So với màng bọc thông thường thì hai loại màng bọc dùng trong lò vi sóng có giá thành cao hơn nhiều.
Vì vậy, để biết có nên dùng màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng hay không, bạn hãy chú ý ký hiệu trên hộp hay bao bì sản phẩm.
Nếu màng bọc thực phẩm trên bao bì sản phẩm không có bất kỳ thông tin nào về việc sử dụng trong lò vi sóng, hoặc có ghi rõ là không dùng được trong lò vi sóng thì người nội trợ tuyệt đối không sử dụng màng bọc này trong lò vi sóng dưới bất kỳ trường hợp nào.
Dùng màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng đúng để tránh gây hại cho sức khỏe - Ảnh minh họa
Tránh sai lầm khi dùng màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng
Theo ông Nguyễn Xuân Tuấn, khi hâm nóng thức ăn có dầu mỡ, để đảm bảo thức ăn không bị bắn tung tóe lên thành lò, bạn nên dùng màng bọc bao kín hộp/bát thay vì dùng nắp. Tuy nhiên, khoảng cách giữa màng và bề mặt thức ăn tối thiểu là 2,5cm nhằm đảm bảo màng bọc không bị vỡ, khi đồ ăn trong bát tăng tới nhiệt độ cao.
Ngoài ra, sau khi bọc thực phẩm, bạn nên dùng tăm chọc nhẹ một vài lỗ trên bề mặt màng bọc trước khi cho vào lò để làm bay hơi nước, tránh vỡ lớp màng bọc.
Do màng bọc thực phẩm có nhiều ưu điểm như giá thành rẻ, gọn nhẹ, tiện lợi… nên nhu cầu sử dụng ngày một lớn nhưng có rất nhiều sai lầm khi sử dụng. Để giảm bớt những nguy hại khi sử dụng, bạn cần lưu ý:
- Không bọc thực phẩm nhiều dầu mỡ: Không nên dùng màng bọc thực phẩm bọc đồ ăn chín, đồ ăn nóng và những thực phẩm chứa dầu mỡ vì sau khi tiếp xúc với chúng, thành phần hóa học trong màng bọc sẽ dễ dàng phản ứng với thực phẩm, gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe.
- Tránh thực phẩm có môi trường axit, kiềm: Ngoài ra, không nên dùng bọc những thực phẩm ở môi trường axit, kiềm hoặc nhiệt độ cao. Các chất độc hại này thôi nhiễm vào thực phẩm sẽ tác động đến hệ thống nội tiết gây phát triển sớm ở trẻ em gái và ảnh hưởng đến sinh sản ở trẻ em trai.
- Không bọc sát vào thực phẩm: Màng bọc cần cách thực phẩm ít nhất 2,5cm vì nếu bọc trực tiếp, các chất có hại trong màng bọc có thể thôi nhiễm, thâm nhập vào thực phẩm, gây hại khôn lường cho sức khỏe. Vì thế, nên để thực phẩm trong hộp thủy tinh rồi mới bọc bằng màng thực phẩm.
- Không dùng khi có mùi lạ: Sau khi mua về sử dụng, bạn cần bảo quản màng bọc ở nơi có nhiệt độ trung bình. Nhiệt độ cao hoặc quá thấp dễ làm màng bọc biến chất và sinh độc tố. Đặc biệt, bạn không nên sử dụng màng bọc có dấu hiệu nấm mốc, bị sun, có mùi lạ.
Ngay cả khi sử dụng màng bọc thực phẩm dùng được trong lò vi sóng để hâm nóng, nấu thức ăn trong lò thì bạn cũng không nên chế biến thức ăn có màng bọc trong lò quá lâu để tránh màng bọc nóng chảy, nhiễm vào thức ăn, gây hại cho sức khỏe.
Tuyệt đối không sử dụng màng bọc hâm nóng thức ăn trong lò vi sóng đã bị mốc, có mùi lạ, quá hạn, không tái sử dụng màng bọc cũ.
Để giữ nguyên được chất lượng của màng bọc thực phẩm trong thời gian dài, bạn nên bảo quản trong điều kiện nhiệt độ phòng, nơi khô ráo, thoáng mát, không đặt ở nơi có nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao, màng bọc có thể bị biến chất, sinh ra độc tố có hại.
Khi chọn dùng màng bọc thực phẩm dùng được trong lò vi sóng, bạn nên sắm sản phẩm của hãng cung cấp và siêu thị, cửa hàng bán uy tín, không mua hàng không có nguồn gốc, xuất xứ, thông tin dùng được trong lò vi sóng đã bị chỉnh sửa qua.
Gần đây, trào lưu dùng màng bọc thực phẩm để gói bánh chưng trữ đông lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội. Nhiều người băn khoăn liệu cách làm này có an toàn cho sức khỏe?
Một tài khoản "khoe" hình trữ bánh chưng theo trend trên mạng - Ảnh: TH
Theo đó, trên các hội nhóm yêu bếp, nhiều người còn chia sẻ cách dùng màng bọc thực phẩm để bảo quản chả giò, giò thủ và các món ăn đã qua chế biến trong tủ đông. Các chia sẻ này nhận nhiều tương tác bởi sau Tết, nhiều nhà còn dư thừa thực phẩm, đặc biệt các loại bánh, chả…
Không nên bọc thực phẩm giàu chất béo, có tính axit
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Nguyễn Thị Trúc Loan, giảng viên môn công nghệ thực phẩm, khoa hóa Trường đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng, cho biết màng bọc thực phẩm trên thị trường hiện nay được sản xuất chủ yếu từ loại nhựa PE - polyethylene, cụ thể là loại LDPE hoặc LLDPE (PE mật độ thấp).
Loại màng plastic này trong suốt, bề mặt bóng láng, mềm dẻo, có khả năng chống thấm nước và hơi nước rất cao nên phù hợp để bao gói rau quả bảo quản ở nhiệt độ thấp, giữ chúng được tươi lâu hơn.
Tuy nhiên, do khả năng chống thấm khí, mùi và dầu mỡ kém, màng bọc này không thích hợp để bao bọc trực tiếp thực phẩm giàu chất béo hoặc có tính axit. Việc bảo quản lâu dài có thể làm đứt gãy mạch polymer, gây hư hỏng bao bì.
Loại màng bọc này có thể chịu nhiệt độ thấp tới -57 độ C nên rất phù hợp để bảo quản thực phẩm lạnh và lạnh đông.
Nhiệt độ nóng chảy của màng này dao động từ 85-93 độ C (đối với màng LDPE) hoặc 95 - 120 độ C (đối với màng LLDPE) nên có thể an toàn để bọc thực phẩm chín sau khi đã để nguội.
Đối với giò thủ là thực phẩm nhiều chất béo, TS Loan khuyên có thể quấn nhiều lớp để hạn chế sự mất mùi và oxy hóa chất béo gây mùi khó chịu.
Trường hợp loại màng bọc thực phẩm có ghi rõ "an toàn đối với lò vi sóng, phù hợp với thực phẩm đã nấu chín" thể hiện màng được nhà sản xuất thử nghiệm và đảm bảo rằng màng sẽ không bị nóng chảy, cong vênh hay giải phóng ra các hóa chất độc hại ở các nhiệt độ nấu bằng vi sóng phổ biến.
Có nhiễm hạt vi nhựa?
Nhiều người lo ngại về sự tồn tại của hạt vi nhựa trong môi trường và cơ thể con người, đặc biệt sau khi các nhà khoa học phát hiện chúng trong não người.
TS Loan cho biết: "Hạt vi nhựa (microplastics) là các hạt nhựa siêu nhỏ có kích thước nhỏ hơn 5mm, chúng có thể là các hạt nhựa kích thước nhỏ dùng trong mỹ phẩm (kem tẩy tế bào chết hoặc kem đánh răng), sơn, chất tẩy rửa, sợi vải tổng hợp hoặc các hạt nhựa được tạo ra từ quá trình phân rã của nhựa, chủ yếu là các loại nhựa dùng một lần dưới tác động của các yếu tố môi trường.
Đây là những con đường phổ biến khiến hạt vi nhựa xâm nhập vào cơ thể. Nếu chúng ta sử dụng các màng bọc thực phẩm không đảm bảo chất lượng và nấu nướng không đúng cách, vi nhựa có thể giải phóng vào thức ăn và đi vào cơ thể con người".
Lưu ý khi làm nóng
Trào lưu dùng màng bọc thực phẩm để trữ đông bánh chưng, bánh tét sau Tết xuất phát từ lợi ích chia nhỏ thực phẩm, giúp bảo quản tốt hơn và tránh bị khô.
Bảo quản đông lạnh bằng màng PE chất lượng tốt là an toàn, tuy nhiên TS Loan lưu ý nếu sử dụng trực tiếp màng bọc này để nấu chín lại thực phẩm thì cần đảm bảo màng bọc không tiếp xúc trực tiếp gần với thực phẩm. Tốt nhất là lột bỏ màng này trước khi làm chín lại thực phẩm.
Nếu cần quay lò vi sóng hãy dùng bát thủy tinh hoặc gốm, cần chiên/nướng thực phẩm nên sử dụng giấy nến (parchment paper) để thấm bớt dầu mỡ trong nồi chiên không dầu hoặc lò nướng.
Hướng dẫn lựa chọn và sử dụng màng bọc bảo quản thực phẩm
Tin dịch vụ - Việc sử dụng màng bọc trong bảo quản thực phẩm (tươi sống, qua chế biến…) đang được người dân lựa chọn, đặc biệt đối với thức ăn, thực phẩm được bảo quản trong môi trường lạnh (tủ lạnh, tủ đá…).
Các màng bọc được chế tạo từ các nguyên liệu nhựa tổng hợp với chất liệu phổ biến chủ yếu từ PVC (Polyvinyl chloride) và PE (Polyethylene). Do đặc tính hóa học của vật liệu PVC, khi chế tạo, các nhà sản xuất phải sử dụng phụ gia DEHA (Di-ethylhexyl adipate) hoặc DEHP (Di-ethylhexyl phthalate) để làm mềm và làm trong suốt màng bọc. Còn đối với vật liệu PE thì không cần dùng phụ gia do vật liệu đã có đặc tính mềm dẻo và trong suốt khi chế tạo.
Việc bổ sung những hóa chất này trong quá trình sản xuất màng bọc dẫn đến việc thôi nhiễm ra thực phẩm và gây ô nhiễm thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng (DEHA là chất cấm sử dụng trong sản xuất màng bọc thực phẩm). Do đó màng bọc chế tạo từ vật liệu PE an toàn hơn từ vật liệu PVC. Việc thôi nhiễm DEHA, DEHP có nguy cơ gia tăng nếu ở môi trường acid hoặc kiềm hoặc nhiệt độ cao, tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm…
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại màng bọc thực phẩm với các chất liệu nhựa chủ yếu từ PVC và PE. Các dấu hiệu chủ yếu để phân biệt một số loại màng bọc thực phẩm từ các vật liệu như sau:
Màng PVC: có màu trắng ngà/hoặc vàng nhạt và ít dai khi kéo dãn; sờ có cảm giác dính tay, khó tách các lớp màng bọc khi chúng tiếp xúc trực tiếp với nhau; khó cháy, chỉ cháy khi đốt trực tiếp bằng lửa và có mùi hắc.
Màng PE: có màu trắng, trong suốt, dai khi kéo dãn; khi sờ và sản phẩm ít dính tay, dễ dàng tách các lớp màng bọc khi chúng tiếp xúc trực tiếp với nhau; dễ bị đốt cháy bằng lửa và cháy rất nhanh, không tắt và hầu như không tạo ra mùi khi cháy. Do đó, việc lựa chọn màng bọc thực phẩm và sử dụng đúng cách để bảo quản thực phẩm rất quan trọng trong bảo đảm an toàn thực phẩm.
Vì vậy, người tiêu dùng cần lựa chọn màng bọc thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng (có tên, địa chỉ của nhà sản xuất); sản phẩm đã được cơ quan chức năng đăng ký, chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật, quy định an toàn thực phẩm. Nên lựa chọn sản phẩm màng bọc thực phẩm được chế tạo từ vật liệu PE (Polyethylene) vì không có nguy cơ sử dụng hóa chất phụ gia độc hại (DEHA). Thực phẩm cần bảo quản phải được làm sạch, để khô, ráo trước khi sử dụng màng bọc trực tiếp bao phủ sản phẩm. Đối với thực phẩm ăn ngay, thực phẩm lỏng, thực phẩm có tính kiềm, hoặc acid (dưa muối, sa lát trộn dấm…), thực phẩm nhiều dầu, mỡ không sử dụng màng bọc trực tiếp bao phủ sản phẩm. Không sử dụng màng bọc ngay khi thức ăn còn nóng (trên 700C). Tuyệt đối không rã đông, chế biến bằng lò vi sóng hoặc các phương pháp gia nhiệt khác (nướng, áp chảo, rán…) đối với thực phẩm được bao gói cùng với màng bọc thực phẩm.
Màng bọc thực phẩm: chủ yếu là hàng trong nước
TT - Trước thông tin màng bọc thực phẩm PVC của Trung Quốc chứa chất vô sinh, các siêu thị và cơ sở kinh doanh đều khẳng định chủ yếu kinh doanh và sử dụng loại màng bọc sản xuất trong nước hoặc nhập từ Hàn Quốc, Thái Lan...
Anh Chính, chủ sạp túi xốp, nilông tại chợ Hoàng Hoa Thám (Q.Tân Bình, TP.HCM), cho biết chủ yếu bán hàng nhập khẩu nguyên liệu từ Thái Lan nhưng gia công trong nước (Công ty Tuyền Hưng Phú) với giá 10.000-20.000 đồng/hộp tùy độ dài. Chị Yên, tiểu thương chợ Hòa Hưng (Q.10), cho biết các loại màng bọc tại sạp này được nhập về từ chợ Bình Tây (Q.6) và đều do các cơ sở trong nước sản xuất.
Khảo sát một số siêu thị khác trên địa bàn cũng cho thấy hầu hết các loại màng bọc thực phẩm đang lưu hành trên thị trường có xuất xứ trong nước hoặc được nhập khẩu từ Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản...
Sinh viên làm màng bọc thực phẩm từ vỏ thanh long, chanh dây
Tận dụng vỏ trái cây, nhóm nữ sinh viên Trường đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP.HCM) đã làm ra màng bọc thực phẩm 100% nguyên liệu tự nhiên, có thể ăn được.
Màng bọc thực phẩm được nhóm sinh viên làm trong một tuần - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
Nhóm gồm ba nữ sinh Nguyễn Hoàng Kim Long, Lê Thùy Linh, Nguyễn Ngọc Thùy Dương (khoa công nghệ sinh học) đã tận dụng vỏ trái chanh dây và thanh long để tạo ra màng bọc thực phẩm có tên gọi "Yummy Plastic".
Nguyên liệu 100% tự nhiên
Bạn Nguyễn Hoàng Kim Long cho biết qua nghiên cứu, nhóm nhận thấy người nông dân chỉ tập trung khai thác kinh tế từ nông sản, ít ai nghĩ đến phế phẩm nông nghiệp có thể tạo ra sản phẩm thân thiện môi trường.
"Chúng tôi làm ra màng bọc hoàn chỉnh chỉ trong khoảng một tuần. Sản phẩm có được qua các bước như thu gom vỏ trái cây từ các hàng quán, làm sạch, phơi khô, tách chiết pectin, phối trộn với nước, sấy mẫu ở nhiệt độ 60℃ trong 24 tiếng và thu thành phẩm.
Sản phẩm của chúng tôi sử dụng công nghệ xanh, thành phần hoàn toàn tự nhiên nên rất an toàn cho cơ thể, dễ phân hủy trong môi trường, phối trộn nguyên liệu phụ gia trong thực phẩm nên hoàn toàn có thể ăn được" - Kim Long nói thêm.
Lê Thùy Linh chia sẻ: "Thời gian sử dụng màng bọc khoảng 3-4 tuần nếu bảo quản ở nhiệt độ thấp hoặc trong ngăn mát tủ lạnh. Chúng tôi thử nghiệm thấy màng bọc rất phù hợp cho những thực phẩm tươi như thịt heo, gà, cá… và dễ dàng sử dụng ở những thực phẩm khác.
Ngoài ra, trong thanh long chứa betacyanin, đây là chất chỉ thị màu tự nhiên, nhạy với môi trường pH. Khi môi trường pH tăng, chiết xuất trong thanh long sẽ thay đổi, chuyển từ màu đỏ sang mất màu. Nhờ đó mà người tiêu dùng có thể dễ dàng nhận biết thực phẩm bị hư hỏng khi sử dụng màng bọc từ vỏ thanh long".
Mong muốn tạo ra nguồn thu mới cho người nông dân
Nguyễn Ngọc Thùy Dương cho biết với 200g vỏ trái cây, có thể tạo ra được một cuộn màng bọc dài 50m.
"Nhóm đã dựa trên môn hóa phân tích, hóa hữu cơ... để ứng dụng và phát triển sản phẩm. Ra thị trường sẽ có giá 70.000 đồng/cuộn màng bọc từ vỏ thanh long, 60.000 đồng/cuộn màng bọc từ vỏ chanh dây.
Nhóm mong muốn có thể giải quyết được vỏ phế phẩm trong trồng trọt, giúp người nông dân có thêm nguồn thu nhập mới từ sản phẩm bỏ đi. Bên cạnh đó, nhóm cũng mong người dân có thể giảm rác thải nhựa, thay đổi thói quen sinh hoạt, sử dụng sản phẩm thân thiện để môi trường thêm xanh hơn" - Dương bộc bạch.
TS Lê Quang Phong - trưởng bộ môn hóa ứng dụng Trường đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM - nhận xét đề tài có tính sáng tạo.
"Tôi thấy các bạn biết sử dụng nguồn nguyên liệu tái tạo, hữu cơ thân thiện với con người. Nhóm đã tận dụng vỏ trái cây để làm ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao, hỗ trợ người nông dân, phù hợp nhu cầu của người tiêu dùng.
Ngày nay người tiêu dùng rất quan tâm đến sức khỏe, môi trường nên nhu cầu sử dụng sản phẩm xanh lớn, màng bọc này của các bạn hoàn toàn có khả năng thương mại hóa" - TS Phong nhấn mạnh.
Thầy Phong cho biết nhóm cũng cần khắc phục thời gian sử dụng của màng bọc, tìm thêm nguồn nguyên liệu khác giá rẻ hơn.
Nghiên cứu đạt nhiều giải thưởng
Nhóm đạt giải ba cuộc thi Mastermind do Trường đại học quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức. Bên cạnh đó, đề tài được hội đồng đánh giá mang tính ứng dụng cao, góp phần xây dựng và phát triển xã hội theo hướng tích cực hơn.
Ước sản phẩm làm màng bọc thực phẩm từ vỏ thanh long, chanh dây nhanh chóng xuất hiện phổ biến ngoài thị trường. Đây là giải pháp giúp nông dân tăng thu nhập, môi trường xanh tươi và sạch, người dùng được đảm bải an toàn vệ sinh thực phẩm.
Trả lờiXóa