Con giun rồng ký sinh trong đùi người đàn ông
Yên BáiNgười đàn ông 45 tuổi tê đùi trái, nổi mụn nhỏ như mụn trứng cá, nặn ra một đầu trắng và kéo được đoạn dài 10 cm thì đứt.
Người bệnh ở huyện Văn Yên, làm ruộng. Triệu chứng tê bắt đầu xảy ra 10 ngày trước. Sau khi nặn mụn, anh thấy đầu trắng quá dài nên đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh khám, ngày 1/11. Bác sĩ khám vết thương phát hiện còn một phần giun trắng đang thò ra ngoài khoảng 1 cm, dùng kẹp kéo giun ra ngoài, chẩn đoán bệnh nhân nhiễm giun rồng.
Người bệnh cho biết từng ăn gỏi cá, tiết canh, các món tái..., mấy năm nay không tẩy giun, sán. Bệnh nhân được dùng thuốc tẩy giun điều trị liều cao, về Trung tâm Y tế huyện Văn Yên tiếp tục điều trị.
Xem toàn màn hình Giun rồng được bác sỹ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật lấy ra từ đùi trái của bệnh nhân. Ảnh: Sở Y tế Yên Bái
Bác sĩ Trần Tuyết, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái, cho biết giun rồng có tên khoa học là dracunculus medinensis gây bệnh ở người và động vật. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và xâm nhập vào cơ thể qua nước uống hoặc thức ăn như ăn tái, sống từ các động vật thủy sinh (cá, ếch, nhái, tôm...) có chứa ấu trùng giun rồng. Mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm bệnh và tỷ lệ mắc có thể lên tới 60%.
Đây là loại giun tròn, dài nhất trong nhóm giun gây nhiễm trên người, giun cái trưởng thành có chiều rộng 1-2 mm, dài khoảng 70-120 cm, mỗi giun cái có thể mang tới 3 triệu ấu trùng, giun đực ngắn 4cm, chết sau khi giao phối với giun cái.
Bệnh giun rồng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) loại trừ trên phạm vi toàn cầu từ năm 2018, WHO đã chứng nhận 199 quốc gia, vùng lãnh thổ và khu vực không ghi nhận trường hợp mắc bệnh.
Bệnh có thời gian ủ bệnh kéo dài 9-14 tháng và tiến triển âm thầm, ít khi gây tử vong trực tiếp nhưng có thể tử vong do biến chứng của bệnh như nhiễm trùng thứ phát, áp xe lạnh xuất hiện tại chỗ giun chết, nhiễm trùng khớp... tê liệt tủy sống, liệt nửa người do giun bị chết và vôi hóa. Các biến chứng này làm hạn chế khả năng học tập, làm mất khả năng lao động, hoặc suy kiệt do diễn biến bệnh kéo dài. WHO đánh giá bệnh đang là gánh nặng bệnh tật, gánh nặng về kinh tế cho gia đình, xã hội.
Việt Nam đã được WHO chứng nhận không có ca bệnh từ năm 1998, đến năm 2019. Năm 2020, theo báo cáo của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương, Việt Nam phát hiện 4 trường hợp.
Khi mới mắc bệnh thường không phát hiện có triệu chứng đặc biệt nào. Khoảng một năm sau khi mắc bệnh, khi con giun cái bắt đầu di chuyển và phát triển trong các mô dưới da, người bệnh có thể có các dấu hiệu sốt nhẹ, chóng mặt, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, mẩn đỏ, tê cứng và ngứa tại chỗ giun khu trú.
Vài ngày tiếp theo, vết sưng tấy vỡ tiết ra dịch vàng, tại ổ tổn thương phát hiện một đoạn con giun màu trắng từ trong chui ra ngoài (thường là phần đầu con giun), nếu không có tác động thì con giun thường tự chui ra ngoài hoàn toàn sau 3-6 tuần.
Một số người bệnh tự kéo làm đứt nửa chừng sẽ khiến ấu trùng giun và các chất độc giải phóng ra ngoài lây lan theo đường đi của giun làm cho tình trạng viêm nhiễm trầm trọng hơn, nặng hơn có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng huyết, viêm cứng khớp, áp xe do giun chết trước khi thải ra ấu trùng giun hoặc uốn ván.
Bác sĩ khám xác định nếu tìm thấy giun từ ổ áp xe hoặc biểu hiện trên X-quang của một con giun đã bị vôi hóa.
Bác sĩ khuyến cáo cần thực hiện tốt công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, ăn chín, uống sôi; sử dụng các dụng cụ trong chế biến thực phẩm chín và sống riêng biệt (thớt, dao, máy xay, bát, đĩa...) đặc biệt vệ sinh tay sau chế biến thực phẩm sống. Nấu chín kỹ khi sử dụng các thực phẩm thủy sinh (ếch, cá, tôm...), chôn hoặc đốt, hoặc rắc vôi bột phần ruột, đầu... sau khi chế biến hạn chế phát tán nguồn lây. Không cho chó, mèo ăn sống các thực phẩm thủy sinh (ếch, cá, tôm...).
Những người bệnh đang trong giai đoạn tiến triển của bệnh không tắm, rửa tại ao hồ, hoặc các nguồn nước sinh hoạt khác để tránh phát tán ấu trùng ra môi trường; làm sạch vết thương, băng bó thường xuyên vùng da bị bệnh cho đến khi lấy hết hoàn toàn giun ra khỏi cơ thể.
Phát hiện ca bệnh giun rồng thứ 26
Phú ThọNgười đàn ông 47 tuổi nổi các đường ngoằn ngoèo dưới da, bác sĩ phát hiện nhiễm giun rồng, là ca thứ 26 được công bố tại Việt Nam.
Ngày 10/5, đại diện Trung tâm Y tế huyện Yên Lập cho biết bệnh nhân ban đầu xuất hiện nốt rát sẩn màu hồng nhạt trên da vùng hông trái, sau 5 ngày nổi thêm đường ngoằn ngoèo nhỏ dài 5-6 cm ở vùng gối trái, da khô, ngứa từng cơn, không chảy dịch, không hóa mủ hay sốt.
Kết quả xét nghiệm xác định bệnh nhân bị nhiễm giun rồng, đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Giun rồng, một bệnh lý hiếm gặp trên toàn cầu, vốn chỉ xuất hiện lẻ tẻ ở một số nước châu Phi. Việt Nam ghi nhận 25 trường hợp trong vòng 5 năm qua (từ năm 2020 tới cuối 2024), trước đó không có ca nào. Bệnh chủ yếu xuất hiện ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái (11 ca), Phú Thọ (9 ca), Thanh Hóa và Lào Cai (2), Hòa Bình (1). Đa phần bệnh nhân là nam giới, có thói quen tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín.
Vài ngày trước, tại Trung tâm Y tế Tân Sơn, Phú Thọ phát hiện một ca giun rồng là người đàn ông 44 tuổi, đi khám do sốt cao, bắp tay sưng to, ngứa nhiều, được cho là ca thứ 25 công bố trên cả nước.
PGS.TS.BS Đỗ Trung Dũng, Trưởng Khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, nhận định số lượng mắc giun rồng tại Việt Nam khá lớn với một bệnh ít gặp trên thế giới, cần có nghiên cứu dịch tễ tại Việt Nam để tìm nguyên nhân và có hoạt động giám sát, truyền thông sức khỏe.
Giun rồng lây lan qua đường tiêu hóa, xâm nhập vào cơ thể từ nước uống hoặc thực phẩm sống chứa ấu trùng - thường là các loài thủy sinh như cá, ếch, nhái và tôm. Người mắc bệnh có thể không biểu hiện trong năm đầu tiên, nhưng khi giun cái di chuyển và phát triển trong các mô dưới da, bệnh nhân sẽ sốt nhẹ, ngứa, buồn nôn, tiêu chảy và sưng đỏ tại vị trí nhiễm. Khi giun cái thoát ra ngoài, vết tổn thương thường sưng tấy, tiết dịch vàng và để lộ đầu giun trắng.
Điều trị chủ yếu là gắp toàn bộ giun ra ngoài, cần thực hiện chậm rãi để tránh đứt giun. Nhiều người tự ý xử trí sai cách như kéo giun ra giữa chừng, dẫn đến phản ứng viêm rất mạnh hoặc biến chứng nguy hiểm bao gồm nhiễm trùng huyết, viêm khớp, áp xe tại vùng tổn thương, hay thậm chí di chứng thần kinh vĩnh viễn nếu giun xâm nhập vào khớp hoặc cột sống.
Hiện không có xét nghiệm sớm, thuốc đặc trị hay vaccine phòng bệnh giun rồng. Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là đảm bảo vệ sinh thực phẩm, ăn chín, uống sôi, đặc biệt chú ý nấu kỹ các loại thực phẩm thủy sinh. Ngoài ra, người mắc bệnh cần tránh tắm, rửa ở các hồ nước tự nhiên hoặc nguồn nước sinh hoạt để ngăn phát tán ấu trùng ra môi trường. Việc băng bó và làm sạch vết thương cho đến khi lấy hết giun ra cũng rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.
Thúy Quỳnh
Giun rồng - bệnh hiếm thế giới xuất hiện nhiều tại Việt Nam
Giun rồng, một bệnh lý hiếm gặp trên toàn cầu, vốn chỉ xuất hiện lẻ tẻ ở một số nước châu Phi, nhưng Việt Nam ghi nhận 24 trường hợp trong vòng 5 năm qua.
Hôm 1/4, PGS.TS.BS Đỗ Trung Dũng, Trưởng Khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, cho biết trong hai năm gần đây, thế giới chỉ ghi nhận trung bình 14 ca bệnh mỗi năm, tập trung tại các nước châu Phi.
Tuy nhiên, từ năm 2020 tới cuối 2024, Việt Nam đã xác nhận 24 trường hợp, chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái (11), Phú Thọ (8), Thanh Hóa (2), Hòa Bình (1), và Lào Cai (2). Đa phần bệnh nhân là nam giới, có thói quen tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín.
"Đây là con số khá lớn với một bệnh ít gặp trên thế giới, cần có nghiên cứu dịch tễ tại Việt Nam để tìm nguyên nhân và có hoạt động giám sát, truyền thông sức khỏe", ông Dũng cho hay.
Như người đàn ông hơn 40 tuổi, ở Yên Bái, bị ngứa dữ dội ở vùng cổ, da nổi sẩn ngoằn ngoèo, phát hiện một cục u trên xương đòn phải, với đầu giun trắng xuất hiện. Các bác sĩ xử trí, gắp hết giun ra và xác định bệnh nhân nhiễm giun rồng. Người đàn ông cho biết thường xuyên đi rừng, ăn gỏi cá, tiết canh, các món tái, không tẩy giun, sán.
Một bệnh nhân khác 20 tuổi, ngứa toàn thân kèm sốt cao, chóng mặt và buồn nôn. Êkíp phát hiện ký sinh trùng là một con giun dài 30 cm.
Giun rồng lây lan qua đường tiêu hóa, xâm nhập vào cơ thể từ nước uống hoặc thực phẩm sống chứa ấu trùng – thường là các loài thủy sinh như cá, ếch, nhái và tôm. Người mắc bệnh có thể không biểu hiện trong năm đầu tiên, nhưng khi giun cái di chuyển và phát triển trong các mô dưới da, bệnh nhân sẽ sốt nhẹ, ngứa, buồn nôn, tiêu chảy và sưng đỏ tại vị trí nhiễm. Khi giun cái thoát ra ngoài, vết tổn thương thường sưng tấy, tiết dịch vàng và để lộ đầu giun trắng.
Điều trị chủ yếu là gắp toàn bộ giun ra ngoài, cần thực hiện chậm rãi để tránh đứt giun. Nhiều người tự ý xử trí sai cách như kéo giun ra giữa chừng, dẫn đến phản ứng viêm rất mạnh hoặc biến chứng nguy hiểm bao gồm nhiễm trùng huyết, viêm khớp, áp xe tại vùng tổn thương, hay thậm chí di chứng thần kinh vĩnh viễn nếu giun xâm nhập vào khớp hoặc cột sống.
Hiện không có xét nghiệm sớm, thuốc đặc trị hay vaccine phòng bệnh giun rồng. Biện pháp phòng ngừa tốt nhất là đảm bảo vệ sinh thực phẩm, ăn chín, uống sôi, đặc biệt chú ý nấu kỹ các loại thực phẩm thủy sinh. Ngoài ra, người mắc bệnh cần tránh tắm, rửa ở các hồ nước tự nhiên hoặc nguồn nước sinh hoạt để ngăn phát tán ấu trùng ra môi trường. Việc băng bó và làm sạch vết thương cho đến khi lấy hết giun ra cũng rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.
Thúy Quỳnh
https://vnexpress.net/giun-rong-benh-hiem-the-gioi-xuat-hien-nhieu-tai-viet-nam-4868541.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét